ЗАРУРАТ ВА АСОСҲОИ
ҲУҚУҚИИ ТАЙЕР КАРДАНИ МУТАХАССИСОНИ ҲУҚУҚШИНОС АЗ РӮИ ИХТИСОСИ 1-24010100
-ҲУҚУҚИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ
Ихтисоси 1-24010100 – Ҳуқуқи
байналмилалӣ бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 июни соли 2007 №349
тасдиқ шудааст.
Тахассуси хатмкунанда ҳуқуқшиноси
байналмилалӣ бо дониши забони хориҷӣ. Мӯҳлати меъёрии азхудкунии барномаи
асосии таълимии тайёрӣ ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо дониши забони хориҷӣ аз рӯйи
ихтисоси 1-24010100 – Ҳуқуқи байналмилалӣ ҳангоми шакли рӯзонаи таълим 4 сол
муқаррар шудааст.
Ихтисоси «Ҳуқуқи байналмилалӣ» 14
марти соли 1994 дар заминаи факултети ҳуқуқшиносии донишгоҳи миллии Тоҷикистон
барои тайёр кардани ҳуқуқшиносони байналмилалӣ таъсис дода шудааст.
Тавсифи тахассусии хатмкунанда
Хатмкарда, ки дорои тахассуси
ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо дониши забони хориҷӣ мебошад, бояд моҳият ва
мазмуни заминаи ҳуқуқии сиесати хориҷии давлат, манфиати миллии давлат, самтҳои
асосӣ ва дурнамои рушди илми ҳуқуқи байналмилалиро донад, шартномаҳои
байналмилалиро омода карда тавонад, тартиби ҳимояи манфиатҳои қонунии
шаҳрвандони ватанӣ ва шахсони ҳуқуқиро дар хориҷа донад, таҳқиқоти илмӣ
гузаронад, ҳимояи ҳуқуқии манфиатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистонро таъмин намояд,
сиесати сулҳофарии хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистонро тарғиб намояд.
Хатмкардаи ихтисоси 1-24010100 –
Ҳуқуқи байналмилалӣ барои кор дар муассисаҳои давлатии намудҳои гуногун ва
дигар ташкилотҳои ғайридавлатӣ омода карда шудааст. Намудҳои фаъолияти касбии
мутахассис инҳоянд:
– илмӣ-истеҳсолот;
– технологӣ;
– ташкилию идоракунӣ;
– экспертизаҳои ҳуқуқӣ;
– муаллим (бо тартиби
муқарраршуда);
– идоракунӣ.
Имкониятҳои идомаи таҳсили
хатмкунанда ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо донистани забони хориҷӣ, ки барномаи
асосии таҳсилоти олии касбиро аз рӯйи ихтисоси 1-24010100 – Ҳуқуқи байналмилалӣ
аз худ кардааст.
Хатмкардаи дараҷаи бакалавр барои идомаи таҳсил дар магистратура омода карда
шудааст.
Барномаи асосии таълимии тайёр кардани ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо дониши
забони хориҷӣ дар асоси стандарти таълимии давлатии мазкур таҳия карда мешавад
ва нақшаи таълимӣ, барномаҳои фанҳои таълимӣ, барномаи таҷрибаомӯзиҳои таълимӣ
ва истеҳсолиро дар бар мегирад.
Талабот ба ҳадди ақали ҳатмии мундариҷаи барномаи асосии таълимии тайёр
кардани ҳуқуқшинос дар соҳаи фаъолияти инноватсионӣ, ба шароити татбиқи он ва
мӯҳлати азхудкунии он бо стандарти таълимии давлатии мазкур муайян карда
мешавад.
Барномаи асосии таълимии тайёр кардани ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо дониши
забони хориҷӣ аз фанҳои компоненти давлатӣ, фанҳои компоненти донишгоҳ, фанҳои
интихоби донишҷӯ, инчунин фанҳои факультативӣ иборат аст. Фанҳо ва курсҳои
интихоби донишҷӯ дар ҳар як блок (модул) бояд фанҳои дар компоненти давлатии
давра зикршударо пурратар пур кунанд.
Барномаи асосии таълимии тайёр кардани ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо донистани
забони хориҷӣ бояд омӯзиши блокҳои зерини фанҳо ва аттестатсияи ҷамъбастии
давлатиро аз ҷониби донишҷӯ пешбинӣ намояд:
Блоки ФГИ фанҳои гуманитарӣ ва иҷтимоӣ;
Блоки ФТИМ фанҳои табиӣ-илмӣ ва математикӣ;
Блоки ФУ фанҳои умумикасбӣ;
Блоки ФК фанҳои касбӣ;
Блоки МЗ машғулиятҳои беруназсинфӣ;
Мазмуни компоненти миллӣ-минтақавии барномаи асосии таълимии тайёр кардани
ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо дониши забони хориҷӣ бояд тайёрии хатмкунандаро
тибқи хусусияти тахассусии муқаррарнамудаи стандарти таълимии давлатии мазкур
таъмин намояд.
Талабот ба ҳадди ақали ҳатмии мундариҷаи
барномаи асосии таълимии тайёр кардани ҳуқуқшиноси байналмилалӣ
| 1 |
НОМИ БАРНОМА |
1-24010100 – Ҳуқуқи байналмилалӣ |
| 2 |
КОДИ ХОНИШ |
1-24010100 |
| 3 |
ДАРАҶАИ АКАДЕМӢ |
Бакалавр |
| 4 |
ШАКЛИ ОМӮЗИШ |
Рӯзона |
| 5 |
ДАВРАИ ТАҲСИЛИ |
4 сол |
| 6 |
ШУМОРАИ ҚАРЗҲО (ECTS) |
260 кредит |
| 7 |
ВАЗИФАҲОИ УМУМӢ |
Тайер кардани мутахассиси баландихтисос-ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо донистани забони хориҷӣ. |
Тайер кардани мутахассиси баландихтисос-ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо
донистани забони хориҷӣ.
Мӯҳлати азхудкунии барномаи асосии таълимии хатмкунанда аз рӯйи
ихтисос
Мӯҳлати азхудкунии барномаи асосии таълимии тайерӣ ҳуқуқшиноси байналмилалӣ
бо дониши забони хориҷӣ дар шакли рӯзона 160 ҳафтаро ташкил медиҳад, аз ҷумла:
– омӯзиши назариявӣ, аз ҷумла корҳои илмӣ-тадқиқотии донишҷӯен,
таҷрибаомӯзӣ, аз ҷумла лабораторияҳо 128 ҳафта;
– ҷаласаҳои имтиҳони 32 ҳафта;
– таҷрибаомӯзи на камтар аз 10 ҳафта;
– амалияи омӯзишӣ 2 ҳафта;
– амалияи педагогӣ на камтар аз 8 ҳафта;
– аттестатсияи ҷамъбастии давлатӣ, аз ҷумла тайёрӣ ва ҳимояи кори хатми
тахассусӣ на камтар аз 6 ҳафта;
– таътил (аз ҷумла 8 ҳафтаи рухсатии баъдидипломӣ) на камтар аз 42 ҳафта;
Ҳаҷми максималии сарбории таълимии донишҷӯ дар як ҳафта 45 соат муқаррар
карда мешавад, аз ҷумла ҳама намудҳои корҳои таълимии аудиторӣ ва беруназсинфӣ
(мустақил).
Сарбории якҳафтаинаи донишҷӯ дар шакли рӯзона набояд аз 30 соат зиед бошад.
Дар ин ҳаҷм дарсҳои ҳатмии амалӣ оид ба тарбияи ҷисмонӣ ва дарсҳо оид ба фанҳои
факультативӣ дохил карда намешаванд.
Таътили соли хониш бояд на камтар аз 7 ҳафта, аз ҷумла на камтар аз ду ҳафта
дар фасли зимистон бошад.
Талабот ба таҳия ва шартҳои татбиқи барномаи асосии таълимии тайёр
кардани хатмкунанда аз рӯйи ихтисоси 1-24010100 – Ҳуқуқи байналмилалӣ
Талабот барои таҳияи барномаи асосии таълимӣ оид ба омода кардани
ҳуқуқшинос.
Муассисаи таҳсилоти олӣ мустақилона стандарти давлатии таҳсилотро таҳия
намуда ба Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамояд, ки
нақшаи таълимиро барои тайер кардани ҳуқуқшинос дар асоси ин стандарти давлатии
таълимӣ тасдиқ намояд.
Фанҳои интихобӣ пас аз интихоби донишҷӯ ҳатмӣ мебошанд ва фанҳои интихобии
дар нақшаи таълимии муассисаи таҳсилоти олӣ пешбинишуда барои донишҷӯ ҳатмӣ
нестанд.
Корҳои курсӣ (лоиҳаҳо) ҳамчун намуди корҳои таълимӣ дар фан баррасӣ карда
мешаванд ва дар доираи соатҳои барои омӯзиши он ҷудошуда иҷро карда мешаванд.
Соатҳои барои фанҳои тахассусӣ ҷудошуда метавонанд барои амиқ кардани
омодагии фаннӣ истифода шаванд.
Ҳангоми татбиқи барномаи асосии таълимӣ муассисаи таҳсилоти олӣ ҳуқуқ дорад:
– тағйир додани ҳаҷми соатҳои барои азхудкунии маводи таълимӣ барои модулҳои
фанҳои умумикасбӣ ва махсус ҷудошуда дар доираи 5%;
– таълими фанҳои гуманитарӣ ва иҷтимоиро дар шакли курсҳои лексионии
муаллифӣ ва намудҳои гуногуни машғулиятҳои амалии дастаҷамъӣ ва инфиродӣ,
супоришҳо ва семинарҳо оид ба барномаҳое, ки дар худи донишгоҳ таҳия шудаанд ва
хусусиятҳои минтақавӣ, миллӣ-этникӣ, касбӣ, инчунин афзалиятҳои илмӣ-тадқиқотии
омӯзгорон, ки фарогирии тахассусии мавзӯъҳои фанҳои давраро таъмин мекунанд,
амалӣ намоянд;
– амиқи зарурии таълими бахшҳои алоҳидаи фанҳоро, ки ба давраҳои фанҳои
гуманитарӣ ва иҷтимоӣ, табиӣ-математикӣ дохил мешаванд, мувофиқи профили
давраҳои фанҳои омодагии фаннӣ муқаррар намояд;
– номи ихтисосҳоро аз рӯи ихтисосҳои таҳсилоти олии касбӣ, номи соҳаҳои
ихтисос, ҳаҷм ва мазмуни онҳо аз меъери муқаррарнамудаи ҳамин стандарти
давлатии таълимӣ, инчунин шакли назорати азхудкунии онҳо аз ҷониби донишҷӯен
муқаррар намояд;
– барномаи асосии таълимии тайёр кардани ҳуқуқшиносро дар муҳлати кӯтоҳ
барои донишҷӯени муассисаи таҳсилоти олии дорои маълумоти миёнаи касбии дорои
профили дахлдор ё маълумоти олии касбӣ амалӣ намояд. Кам кардани мӯҳлатҳо дар
асоси дониш, маҳорат ва малакаҳои мавҷудаи донишҷӯен, ки дар марҳилаи қаблии
таҳсилоти касбӣ ба даст оварда шудаанд, гузаронида мешавад. Дар ин ҳолат,
давомнокии таҳсил бояд на камтар аз се сол бошад. Таҳсил дар мӯҳлати кӯтоҳшуда
инчунин барои шахсоне, ки сатҳи маълумот е қобилияти онҳо барои ин заминаи кофӣ
мебошанд, иҷозат дода мешавад.
Татбиқи нақшаи таълимии тайёр кардани мутахассиси дипломдор бояд бо
ҳуҷҷатҳои таълимӣ ва методӣ оид ба ҳама намудҳои машғулиятҳои таълимӣ,
дастрасии ҳар як донишҷӯ ба фондҳои китобхона ва пойгоҳи маълумотҳо, мундариҷаи
фанҳои дахлдори барномаи асосии таълимӣ, мавҷудияти дастурҳои методӣ ва
тавсияҳо оид ба ҳамаи фанҳо ва ҳама намудҳои дарсҳо, аз ҷумла ҳамаи корҳои
лабораторӣ ва амалии дар доираи фанҳои таълимӣ пешбинишуда таъмин карда шавад.
Муассисаи олии таълимӣ, ки нақшаи таълимии тайер кардани мутахассиси
дипломдодашударо амалӣ менамояд, бояд заминаи моддию техникӣ дошта бошад, ки ба
меъёрҳои амалкунандаи санитарию техникӣ ҷавобгӯ бошад ва гузаронидани тамоми
намудҳои омодагии лабораторӣ, амалӣ, интизомӣ ва байнисоҳавӣ ва корҳои
илмӣ-тадқиқотии донишҷӯенро, ки дар нақшаи намунавии таълимӣ пешбинӣ шудаанд,
таъмин намояд.
Давомнокии амалия бояд на камтар аз 14 ҳафта бошад. Дар давоми таҷрибаомӯзии
таълимӣ (ғайрифаъол) донишҷӯ кори мутахассисонро дар амал иҷро мекунад ва
малакаҳои зарурии фаъолияти касбиро ба даст меорад. Дар давраи амалияи «фаъол»
донишҷӯ бояд дониши назариявии гирифтаашро амиқтар ва мустаҳкам кунад,
мустақилона гузаронидани маҷлисҳои судиро омӯзад, дар оянда ҳамчун адвокат, прокурор,
судя ва ҳуқуқшиноси байналмилалӣ баромад карданро омӯзад.
Талабот ба сатҳи омодагии хатмкунанда аз рӯи ихтисос 1-24010100 – Ҳуқуқи
байналмилалӣ
Талабот ба омодагии касбии бакалавр
Хатмкунанда бояд вазифаҳои мувофиқи тахассуси худро, ки дар банди 1.2
стандарти таҳсилоти давлатии мазкур нишон дода шудааст, ҳал намояд.
Бакалавр бояд забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро донад забони тоҷикӣ;
забони таълимиро озодона донад.
Бакалавр бояд:
– қобилияти кор кардан ба сифати ҳуқуқшинос дар муассисаҳои давлатӣ ва
ғайридавлатӣ;
– қобилияти гузаронидани экспертизаи илмии санадҳои меъерии ҳуқуқӣ;
– қобилияти гузаронидани экспертизаи санадҳои ҳуқуқии байналмилалии
эътирофшудаи ҶТ;
– дар таҳияи ҳисоботи илмӣ оид ба вазифаҳои гузошташуда ва ҷорӣ намудани натиҷаҳои
тадқиқот дар соҳаи муносибатҳои байналмилалӣ иштирок намояд;
– ҳимояи манфиатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи ташкилотҳои минтақавӣ ва
умумиҷаҳонии байналмилалӣ;
– шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистонро омода карда тавонад;
– донистани қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар маҷмӯъ ва махсусан дар
соҳаи сиёсати хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон;
– донистани заминаи ҳуқуқии ҳамкории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо кишварҳои хориҷӣ
наздик ва дур;
– иҷрои корҳои шартномавӣ ва миёнаравии ҳуқуқӣ;
– донистани моҳияти ҳамкории Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ташкилотҳои байналмилалӣ
дар соҳаҳои гуногун.
Талабот ба сертификатсияи ниҳоии бакалавр
Аттестатсияи ниҳоии ҳуқуқшиноси ояндаи байналмилалӣ бо дониши забони хориҷӣ
ҳимояи кори хатми тахассусӣ ва имтиҳони давлатиро аз рӯйи фани ҳуқуқи
байналмилалӣ дар бар мегирад.
Аттестатсияҳои ниҳоӣ барои муайян кардани омодагии амалӣ ва назариявии
ҳуқуқшинос барои иҷрои вазифаҳои касбии муқаррарнамудаи стандарти таълимии
давлатӣ ва идомаи таҳсил дар магистратура тибқи банди 1.4 пешбинӣ шудаанд.
Имтиҳони давлатӣ, ки ба аттестатсияи ниҳоии хатмкунанда дохил мешавад, бояд
ба барномаи асосии таҳсилоти олии касбӣ, ки дар давоми таҳсил аз худ кардааст,
пурра мувофиқат кунад.
Талабот ба кори хатми тахассусии (дипломии) бакалавр
Рисола бояд дар шакли маҷмӯи компютерӣ е дастнавис пешниҳод карда шавад.
Талабот ба ҳаҷм, мундариҷа ва сохтори кори дипломӣ аз ҷониби муассисаи
таҳсилоти олӣ дар асоси Низомнома дар бораи аттестатсияи ниҳоии хатмкунандагони
муассисаҳои таҳсилоти олӣ, ки аз ҷониби Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии
Тоҷикистон тасдиқ шудааст, муайян карда мешавад.
Вақти барои тайёрӣ ва ҳимояи кори хатми тахассусӣ (дипломӣ) ҷудошуда на
камтар аз чор ҳафта аст.
Талабот ба имтиҳони давлатии ҳуқуқшиноси байналмилалӣ бо дониши забони
хориҷӣ.
Тартиби гузаронидан ва барномаи имтиҳони давлатӣ аз рӯи ихтисоси 1-24010100
– Ҳуқуқи байналмилалӣ аз ҷониби донишгоҳ дар асоси тавсияҳои методӣ ва барномаи
намунавии дахлдор, Низомнома дар бораи аттестатсияи ниҳоии хатмкунандагони
муассисаҳои таҳсилоти олӣ, ки аз ҷониби Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии
Тоҷикистон тасдиқ шудааст, муайян карда мешавад.
Мудири кафедра ҳуқуқи байналмилалии факултети ҳуқуқшиносии н.и.ҳ, дотсент
Қодиров Н.А.
